परामर्श (काउंसिलिंग) प्रमाणपत्र पाठ्यक्रम

एक साद आपल्यासाठी…

कोविड-१९ संसर्ग, अपरिहार्य टाळेबंदी आणि टाळेबंदीतून पूर्वपदावर येत असलेले जनजीवन याचा प्रभाव आपल्या राष्ट्रीय आणि सामाजिक जीवनात दिसून येवू लागला.

या सर्व घडामोडीत मानसिक आरोग्यावरील परिणाम दृष्य स्वरुपात सामोरे येत आहेत. आपले कुटुंब, शेजारी, नातेवाईक, सहकारी, मित्र- मैत्रिणी या सर्वांना एक मदतीचा हात आपण देऊ शकतो. त्याचसाठी समुपदेशनाची मूलभूत ओळख करुन देण्यासाठी दिनांक १८ ते २३ जुलै २०२० कालावधीत म्हाळगी प्रबोधिनीने ‘समुपदेशन परिचय अभ्यासक्रम’ (ऑनलाईन) आयोजित केला होता. सदर वर्गासाठी गोवा, राजस्थान, महाराष्ट्रातील अकरा जिल्हयातील २३ महिला आणि २० पुरुष असे एकूण ४३ प्रतिनिधी उपस्थित होते. सदर अभ्यासक्रमाचे उद्घाटन प्रबोधिनीचे महासंचालक रवींद्र साठे यांनी केले. तसेच ज्यांनी या अभ्यासक्रमाची रचना करून हा अभ्यासक्रम तयार केला अशा डॉ. स्वाती अमराळे जाधव यांनी या अभ्यासक्रमामागची भूमिका स्पष्ट केली.

डॉ. स्वाती अमराळे जाधव म्हणतात, मानसशास्त्रीय समुपदेशनाबद्दल लोकांच्या विशिष्ट कल्पना आहेत. खरे पहाता आयुष्यात प्रत्येकाला कोणत्या ना कोणत्या वळणावर त्याचप्रमाणे भावनिक, शारीरिक समस्यांना सामोरा जाणा-या प्रत्येकाला समुपदेशनाची गरज भासते.

सदर अभ्यासक्रमामध्ये एकूण १६ विषयांवर मार्गदर्शन करण्यात आले. मानसशास्त्राची तोंडओळख व  मानसशास्त्रीय समस्या, समुपदेशन व्यवसायाची ओळख, विविध क्षेत्रातील समुपदेशन, समुपदेशन प्रक्रिया, सिध्दांत, उपचार पध्दती, तसेच समुपदेशन तंत्रे व कौशल्ये आणि समुपदेशनामधील नितीमुल्ये अशा विविध विषयांवर डॉ. स्वाती अमराळे जाधव, डॉ. क्षमा कौशिक, डॉ. संदीप जगदाळे आणि डॉ. प्रशांत भोसले यांनी मार्गदर्शन केले.

एकंदरीत आरोग्यविषयक क्षेत्रात मराठीत कमी साहित्य असूनही चारही वक्त्यांनी या प्रशिक्षणातील सर्व विषयांची सादरीकरणाद्वारे उत्तमरित्या मांडणी केली.

समुपदेशन म्हणजे जादू नाही. डॉक्टर शारीरिक व्याधीवर उपचार करतात, त्याप्रमाणेच समुपदेशक मानसिक समस्येवर उपचार करतात. समुपदेशन ही एक शास्त्रशुध्द प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये समुपदेशक एखादी समस्या दूर करण्यासाठी विशिष्ट पध्दतीने, हेतूने पिडीत व्यक्तीवर समुपदेशन करत असतो.  प्रशिक्षित मानसशास्त्रीय सिध्दांतावर आधारित प्रक्रिया राबवणा-या समुपदेशकाची निवड डोळसपणे करणे गरजेचे ठरते.

प्रशिक्षणाबरोबरच आत्मिक ज्ञान, धोरण व जबाबदारीने प्रक्रिया राबवणा-या समुपदेशकाचे निखळ व खरे प्रयत्न आपल्या हिताचे ठरतात यात संदेह नाही. असे डॉ. मीना शिलेदार यांनी आपले विचार या प्रशिक्षण वर्ग समारोप प्रसंगी व्यक्त केले. समारोप प्रसंगी प्रबोधिनीचे महासंचालक रवींद्र साठे उपस्थित होते. अशा प्रकारचे प्रशिक्षण वर्ग नियमितपणे केले जातील असे रवींद्र साठे यांनी सांगितले. शेवटी सर्व प्रतिनीधिंना या प्रशिक्षणाचे ई-प्रमाणपत्र देवून प्रबोधिनीचे ग्रंथपाल दिलीप नवेले समारोप सत्राचे संचालन केले, तर अनिल पांचाळ, कार्यक्रम समन्वयक यांनी सर्वांचे आभार मानले. अशा प्रकारे सहा दिवसीय प्रशिक्षण वर्ग संपन्न झाला.